"Chmury" Wisławy Szymborskiej

Szkic prezentuje interpretację wiersza Wisławy Szymborskiej "Chmury", przetłumaczonego na język rumuński przez Constantina Geambașu. Autorka szkicu ukazuje najważniejsze konteksty literackiej tradycji, do której nawiązywała Szymborska. Podstawowymi odniesieniami są arcydzielny liryk lozański Adama Mickiewicza zatytułowany "Nad wodą wielką i czystą" oraz wiersz Czesława Miłosza "Obłoki". Do tego toczącego się przez lata dialogu dołączyła Wisława Szymborska, ujawniając charakterystyczną dla siebie ironiczną przekorę. W polemicznym geście, odbierającym „obłokom” rolę niebiańskich stróżów, odrzuciła ona metafizyczną tradycję, którą ustanawiały wiersze Mickiewicza i Miłosza. W ujęciu Szymborskiej chmury należą do cyklicznego i odwracalnego porządku Natury, nie powiązanego i odrębnego od ziemskiej egzystencji człowieka. W porównaniu do wiecznego istnienia chmur życie człowieka, jak ukazuje poetka, ujawnia się jako samotne, świadome, „obciążone pamięcią”, śmiertelne i zaledwie jednokrotne.Balbus S.: Świat ze wszystkich stron świata. O Wisławie Szymborskiej. Kraków 1996.Brzozowski J.: Kilka uwag o recepcji poetyckich ech liryków lozańskich. W: Na początku wieku. Rozważania o tradycji. Red. Z. Trojanowiczowa, K. Trybuś. Poznań 2002.Forstner D. OSB: Świat symboliki chrześcijańskiej. Przeł. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyńska. Warszawa 1990.Mickiewicz A.: Nad wodą wielką i czystą. W: Tegoż: Dzieła. T. 1. Wiersze.Oprac. W. Borowy, L. Płoszewski. Warszawa 1948.Miłosz Cz.: Historia literatury polskiej. Przeł. M. Tarnowska. Kraków 2010.Miłosz Cz.: Obłoki. W: Tegoż: Wiersze. T. 1. Kraków 1993.Olejniczak J.: Czytając Miłosza. Biblioteka interpretacji pod red. R. Cudaka i J. Tambor. T. II. Katowice 1997.Prokop J.: Adam Mickiewicz “Nad wodą wielką i czystą”. W: Liryki lozańskie Adama Mickiewicza. Strona Lemanu: antologia. Oprac. M. Stala. Kraków 1998.Skrendo A.: Poezja mocna – “Nad wodą wielką i czystą” Adama Mickiewicza. W: Tegoż: Poezja modernizmu. Interpretacje. Kraków 2005.Słownik języka polskiego. Pod red. M. Szymczaka. T. 3. Warszawa 1981.Stala M.: Kłopoty z lozańskimi wierszami Mickiewicza. W: Liryki lozańskie Adama Mickiewicza. Strona Lemanu: antologia. Oprac. M. Stala. Kraków 1998.Stala M.: Szukając śladów wierszy znad Lemanu. Dwanaście uwag o obecności liryków lozańskich w poezji XX wieku. W: Tegoż: Niepojęte: Jest. Urywki nie napisanej książki o poezji i krytyce. Wrocław 2011.Szymborska W.: Chmury. W: Tejże: Chwila. Kraków 2002.Szymborska: Norii. W: Tejże: În râul lui Heraclit. În româneşte de Passionaria Stoicescu şi Constantin Geambaşu. Selecţie şi cuvânt înainte de Constantin Geambaşu. Bucureşti 2003